حسابداری اموال و دارایی ثابت چگونه انجام می شود؟
حسابداری اموال و دارایی ثابت
هر کسب‌وکاری برای موفقیت و جلوگیری از زیان‌های پیش‌بینی‌نشده باید آمار دقیقی از اموال و موجودی انبار خودش داشته باشد. وقتی که تعداد کارکنان شرکت و اموال زیاد شوند به‌سادگی نمی‌توان کار ثبت و ارزش‌گذاری این اموال را انجام داد. برای اینکه نگهداری، ارزش‌گذاری و استفاده از اموال به روش بهینه‌تری انجام شود، حسابداری اموال کمک زیادی به صاحبان کسب‌وکارها می‌کند.
انواع اموال در حسابداری
در یک نوع دسته‌بندی در حسابداری اموال به‌طورکلی دو نوع دارایی داریم:
۱. دارایی جاری
دارایی‌هایی هستند که هر زمان شرکت اراده کند بتواند در زمان کوتاهی آن‌ها را تبدیل به وجه نقد کند. مانند موجودی نقد، سرمایه‌گذاری‌هایی که تاریخ سررسید آن‌ها کمتر از یک سال باشد، پیش پرداختی که طی یک سال مالی آینده به دارایی تبدیل شود و اسناد دریافتنی تجاری.
۲. داراییهای غیرجاری
در واقع این‌ها سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شرکت هستند و ارزش آن‌ها برای یک سال مالی قابل محاسبه نیست؛ برای مثال دارایی ثابت مشهود، داراییهای نامشهود، سرمایه‌گذاری بلندمدت و پیش پرداختی که بیشتر از یک سال مالی به سررسید آن مانده است.
۳. داراییهای مشهود
این دسته از دارایی‌ها به‌طورکلی دو ویژگی اصلی دارند: اول اینکه تورم بر روی ارزش این دارایی‌ها به‌شدت تأثیرگذار است و دوم اینکه این دارایی‌ها دچار استهلاک می‌شوند.
۴. داراییهای نامشهود
این دارایی‌ها قابل‌لمس نیستند اما در ارزشمندی و اعتبار شرکت‌ها تأثیر زیادی دارند؛ مانند حق اختراع یا نام تجاری.
اموال منقول و غیرمنقول در حسابداری چیست؟
هر شرکتی دارای مجموعه‌ای از دارایی منقول و غیرمنقول است: داراییهای منقول مانند ماشین‌آلات و داراییهای غیرمنقول مانند زمین و ساختمان.
۱. اموال منقول اموالی هستند که می‌توان آن‌ها را بدون آسیب رساندن به خود یا محل نگهداری، از یک مکان منتقل کرد. مثال: ماشین‌آلات، تجهیزات اداری، لوازم و اثاثیه و موجودی‌های انبار.
۲. اموال غیرمنقول اموالی هستند که نمی‌توان آن‌ها را بدون آسیب رساندن به خود یا محل نگهداری آن‌ها، از یک مکان به مکان دیگر منتقل کرد. مثال: زمین، ساختمان و تجهیزات ثابت.
| ویژگی | اموال منفول | اموال غیرمنفول |
| قابلیت جابه جایی | امکان پذیر | غیر ممکن |
| آسیب در حین جابه جایی | بدون آسیب | با آسیب |
| محل نگهداری | قابل انتقال | ثابت |
| عمر مفید | معولا کوتاهتر | معمولا طولانی تر |
| محاسبه استهلاک | روش های مختلفی وجود دارد | معمولا از روش خط مستقیم استفاده می شود |
در حسابداری اموال منظور از اموال تمام داراییهای منقول و غیرمنقول و جاری و غیرجاری شرکت است که باهدف کسب سود در اختیار شرکت درآمده است و باید استهلاک آن‌ها در طول زمان محاسبه شود؛ بنابراین مهم ترین مسئله ای که باید در حسابداری اموال مورد بررسی قرار بگیرد، اموال و داراییهای شرکت هستند که درباره انواع اموال به شما توضیح داده شد.
منظور از دارایی ثابت در حسابداری چیست؟ حسابداری اموال و دارایی ثابت
دارایی ثابت به همه اموال قابل لمس و مشهودی گفته می‌شود که شرکت در اختیار دارد و می‌تواند در عملیات خود برای درآمدزایی از آن استفاده کند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دارایی ثابت این است که نمی‌توان آن‌ها را در یک سال تبدیل به وجه نقد کرد. داراییهای ثابت را در ترازنامه با عنوان‌هایی مانند املاک، تجهیزات و ماشین‌آلات می‌توانید مشاهده کنید.
یکی از مهم‌ترین موارد از اموال و داراییهای هر شرکتی که حسابدارها باید به استهلاک آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشند داراییهای ثابت هستند. این موضوع در صنایعی که تحت عنوان صنایع سرمایه بر شناخته می‌شوند، مانند صنایع خودرویی که نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان در زمینه اموال، ماشین‌آلات و تجهیزات دارند اهمیت فزاینده ای پیدا می‌کند.
وظایف حسابدار اموال چیست؟
مهم‌ترین وظایفی که یک حسابدار اموال باید انجام دهد را به‌صورت زیر می‌توان بیان کرد:
۱. ثبت و نگهداری اطلاعات داراییهای ثابت: یکی از کارهای حسابداران ثبت و ضبط اطلاعات دارایی ثابت است. این اطلاعات شامل موارد زیر می‌شوند:
۱. شماره شناسایی دارایی
۲. ارزش خرید
۳. تاریخ خرید
۴. محل نگهداری
۵. وضعیت نگهداری
۶. استهلاک
۲. طبقه‌بندی داراییهای ثابت:
کار دیگر حسابداران طبقه‌بندی دارایی ثابت است. داراییهای ثابت بر اساس موارد زیر طبقه‌بندی می‌شود:
۱. نوع دارایی
۲. مکان نگهداری
۳. ارزش دارایی
۴. عمر مفید
۳. محاسبه استهلاک داراییهای ثابت: استهلاک چیست؟
استهلاک به کاهش ارزش داراییهای ثابت در طول زمان گفته می‌شود. حسابدار اموال باید با استفاده از روش‌های مختلف استهلاک، میزان استهلاک داراییهای ثابت را محاسبه کند.
۴. بررسی و نگهداری داراییهای ثابت:
حسابدار اموال باید مستمر داراییهای ثابت را بررسی کند تا از سلامت و کارایی آن‌ها مطمئن شود. در صورت نیاز، باید اقدامات لازم برای تعمیر یا نگهداری دارایی‌ها انجام شود.
۵. تولید و تهیه گزارش‌های مربوط به داراییهای ثابت:
حسابدار اموال باید گزارش‌های مختلفی از جمله گزارش موجودی دارایی‌ها، گزارش استهلاک دارایی‌ها و گزارش وضعیت دارایی‌ها را تهیه کند.
۶.مدیریت داراییهای ثابت. دارایی ثابت هم استراتژی می‌خواهد؟
له، حسابدار اموال باید با همکاری سایر بخش‌های شرکت، سیاست‌های مربوط به مدیریت داراییهای ثابت را طراحی و اجرا کند. این سیاست‌ها باید به حداکثر بهره‌وری از داراییهای ثابت و کاهش هزینه‌های مرتبط با آن‌ها کمک کند.
حسابداری اموال و انبار چه اهمیتی دارد؟
هر شرکتی برای اینکه بتواند به اهداف خودش برسد نیاز به نیروی انسانی و تجهیزات فیزیکی خاصی دارد. مهم‌ترین کمکی که حسابداری اموال به شرکت‌ها می‌کند این است که نظارت دائمی بر روی اموال دارد تا سازمان با کمبود اموال و تجهیزات روبرو نشود و از سالم بودن و عملکرد اموال اطمینان حاصل می‌کند؛ بنابراین به وسیله حسابداری اموال و انبار مانند نرم افزار های شیوا، در هر لحظه مدیران شرکت می‌دانند که کل اموالی که در اختیارشان هست چقدر هست، این اموال در چه وضعیتی قرار دارند و به تفکیک هرسال چه مقدار هزینه بابت اموال پرداخت می‌شود. از جمله دلایل اهمیت حسابداری دارایی ثابت:
۱. رعایت الزامات قانونی و حسابداری
۲. دقت در محاسبه داراییهای سازمان
۳. مدیریت هزینه تعمیرات، اسقاط و…
۴. افزایش بهره وری دارایی‌ها با نگهداشت بهینه آن‌ها
۵. مدیریت داراییهای ثابت
حسابداری انبار و اموال
عموماً در پایان سال مالی (که البته برای همه شرکت‌ها مطابق با پایان سال تقویمی نیست) شرکت‌ها بر اساس دستورالعمل انبارگردانی، اقدام به انبارگردانی می‌کنند و در صورت تفاوت بین موجودی واقعی و موجودی بر اساس اسناد و مدارک، مغایرت‌ها را شناسایی می‌کنند.
پس از شناسایی مغایرت‌ها، بر اساس روش قیمت‌گذاری موردنظر خودشان (LIFO، FIFO، میانگین، شناسایی ویژه و …) در دفاتر انبار اصلاحات لازم را اعمال می‌کنند و در دفاتر حسابداری ثبت‌های لازم را انجام می‌دهند. کسری یا اضافی انبار به حساب کسری یا اضافی انبار در دفاتر حسابداری ثبت می‌شود.
انبار داری در واقع دریافت کالا از خارج شرکت و نگهداری و انتقال آن‌ها با توجه به ضوابط خاص است. کسانی که کار انبارداری را انجام می‌دهند باید با توجه به قوانین انبارداری که باعث سهولت و دقت بیشتری در فرایند تحویل گرفتن و تحویل دادن کالاها می‌شود، کالاهای موردنیاز بخش‌های مختلف شرکت و مشتری‌ها را در زمان مناسب به دست آن‌ها برسانند.
انبارگردان رابطه مستقیمی با حسابدارها دارد چون که باید به‌صورت دوره‌ای تمام اموال موجود در انبار را شمارش کند و با کارت‌ها و دفاتر حسابداری انبارگردانی آن‌ها را تطابق دهد. توجه داشته باشید که در انبارداری باید به کمیت و همچنین کیفیت کالاهای موجود به‌صورت هم‌زمان توجه کرد.
حسابدار اموال در مراحل انبارداری باید زمانی که مغایرتی پیش آمد بر اساس قیمت ثبت اصلاحی را انجام دهد؛ بنابراین باید تعیین کند که اقلامی از دارایی که در موجودی آن‌ها مغایرتی وجود دارد به چه صورتی باید قیمت‌گذاری شوند و قیمت هر کدام از آن‌ها چقدر است. در اینجاست که روش های قیمت گذاری مانند اولین صادره از اولین وارده (FIFO) و اولین صادره از آخرین وارده (LIFO) مطرح می‌شوند و حسابدار باید بر اساس یکی از این روش‌های قیمت‌گذاری، قیمت کالاهایی که مغایرت دارند را مشخص کند.
حسابداری اموال و اصل بهای تمام شده
اصل بهای تمام شده را می‌توان مهم‌ترین اصل در حسابداری اموال دانست. طبق این اصل، مبادلات حسابداری در تاریخ وقوع به بهای تمام شده در دفاتر ثبت می‌گردد. منظور ما از بهای تمام شده هر دارایی، ارزش مبادله نقدی آن در زمان تحصیل است. این یعنی پرداخت‌های اضافی که بابت خرید نسیه و مدت‌دار انجام می‌دهیم، جزء بهای تمام شده دارایی محسوب نمی‌شود.
با توجه به اینکه در کشور ما نرخ تورم بالایی داریم، ارزش اموال یک شرکت به‌سرعت تغییر می‌کنند و به همین دلیل از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها که به‌وسیله حسابدار اموال انجام می‌شود، ارزش به‌روز دارایی‌ها محاسبه و در ترازنامه منعکس می‌شود.
برای حسابداری دارایی ثابت، حسابداران به چه نکاتی توجه کنند؟
۱. شناخت استانداردهای دارایی ثابت
۲. شناخت روش‌های مختلف محاسبه استهلاک
۳. بهره‌مندی از نرم افزارهای مدیریت دارایی ثابت مانند نرم افزارهای شیوا
استهلاک اموال و دارایی‌ها در حسابداری
استهلاک به کاهش ارزش و عملکرد یک دارایی با گذر زمان اشاره دارد. خودرویی را در نظر بگیرید که با گذشتن سه سال از عمر آن دیگر ارزش پولی قبلی را ندارد و عملکرد آن هم ضعیف‌تر شده است. یا ساختمانی را در نظر بگیرید که بعد از 10 سال، فرسوده شده و به تعمیرات نیاز دارد.
استهلاک اموال از جمله مواردی است که باید در دفاتر حسابداری به ثبت برسد. محاسبه و تعیین مبلغ استهلاک دارایی‌ها به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که انتخاب هر یک از این روش‌ها نتایج متفاوتی را در پی خواهد داشت:
۱. روش خط مستقیم
در این روش فرض بر این است که استهلاک بر اساس مدت زمانی که از عمر یک کالا می‌گذرد باید محاسبه شود و ارتباطی با مقدار کارکرد و استفاده از دارایی ندارد.
۲. روش نزولی
در سال‌های اول مقدار بیشتری را به‌عنوان استهلاک ثبت می‌کنیم و در سال‌های بعد این مقدار را کاهش می‌دهیم.
۳. روش کارکرد
در این روش به مدت زمانی که از تهیه اموال می‌گذرد توجه نمی‌کنیم بلکه بر اساس مقدار استفاده‌ای که از آن اموال کردیم میزان استهلاک را مشخص می‌کنیم. یعنی هروقت که استفاده بیشتری از اموال می‌کنیم باید مقدار بیشتری را به استهلاک اختصاص بدهیم.
نکته مهم اینجاست که بر اساس استانداردهای حسابداری، انتخاب روش استهلاک امری کاملاً قضاوتی و بر عهده حسابداران و مدیران شرکت‌ها است. این در حالی است که بر اساس قوانین مالیاتی، انتخاب روش استهلاک از اختیار مدیران خارج است.
معمولاً استهلاک اموال و دارایی در پایان سال مالی محاسبه و ثبت می‌شود. برای ثبت استهلاک از حساب استهلاک انباشته استفاده می‌شود که هرسال استهلاک دارایی در آن جمع می‌شود. در واقع حساب استهلاک انباشته یک حساب کاهنده اموال و دارایی ثابت است.
نرم افزارهای شیوا
نرم افزار های شیوا در نسخه های بازرگانی، خدماتی، تولیدی و پیمانکاری ارائه شده تا کسب‌وکارها را در این شرایط سخت اقتصادی و مالیاتی یاری کند و با تکیه به این سیستم پیشرفته دارای هوش مصنوعی با امکانات عالی و کاربری ساده با بیش از ۲۳ سال سابقه دارای سیستم و زیرسیستم از جمله انبار، حقوق و دستمزد، فروش، انبار دارایی ثابت و CRM ،تولید ، مدیریت کسب‌وکارتان را ساده‌تر و دقیق تر کنید
